gerhard richter

Hedendaagse kunst

 

Hedendaagse kunst is alle beeldende kunst die "nu" gemaakt wordt. Hedendaagse kunst wordt tentoongesteld in diverse musea voor moderne kunst over de hele wereld.

In de kunstgeschiedenis wordt de kunst vanaf de jaren 1960 of 1970 meestal hedendaagse kunst of actuele kunst genoemd. Eerdere uitingen van kunst van de 20e eeuw krijgen meestal de naam moderne kunst, maar de scheidingslijn is soms niet helemaal duidelijk en vele kunstenaars horen bij beide periodes.

Men zou kunnen zeggen dat moderne kunst aan zijn einde kwam door de opkomst van het postmodernisme, een brede culturele stroming (ook in onder andere filosofie, literatuur en architectuur) die het einde verkondigde van de "grote verhalen" en ideologieën van de 20e eeuw.

röhren

Richter werkte vanaf de jaren 60 in verschillende stijlen naast elkaar. Naast realistisch in zwart-witschakeringen nageschilderde foto's schilderde hij in 1964 ook kleurstalen („Farbtafeln”) en „4 Glasscheiben”. In 1967 schilderde hij „Röhren”, een grijs in grijs schilderij dat een vroeg voorbeeld is van abstraktie in zijn werk vergelijkbaar met „Strontium” uit 2004. Tussendoor schilderde hij als een fijnschilder wolken, landschappen, brandende kaarsen en daarnaast in de jaren 90 series kleurrijke doeken met dikke, impulsief aangebrachte lagen verf.

Gerhard Richter probeerde in het begin van de jaren zestig vele schilderstijlen van de moderne kunst uit (van Antoni Tàpies tot Francis Bacon). Deze werken verbrandde Richter naar eigen zeggen later op de binnenplaats van de kustacademie in Düsseldorf. Hij liet zich bij zijn latere werk vooral beïnvloeden door Popart en Abstract expressionisme maar ook wel door Neo-Dada en Fluxus.

Ook werkte Richter vanaf 1962 samen met de bevriende kunstschilder Blinky Palermo en exposeerde in 1970 samen met hem. Zij maakten ook gemeenschappelijke tweeluiken. Richter maakte bovendien twee beelden „Zwei Skulpturen für einen Raum von Palermo”. Dit waren portretbustes naar gipsafgietsels van de hoofden van Palermo en Richter. Deze werken vormen een unicum in zijn oeuvre. Een reconstructie ervan bevindt zich in de collectie van de Städtische Galerie im Lenbachhaus in München).

 Fotorealisme

Begin jaren 60 schilderde Richter voor het eerst foto's na. Dit konden krantenknipsels zijn en familiekiekjes die in zwart-wit werden uitvergroot. Later schilderde hij ook eigen foto's na zoals landschappen en zeegezichten in kleur. Een bijzonderheid daarbij is dat hij meestal de contouren van zijn motieven vervaagt zodat de schilderijen nog meer aan foto's doen denken dan werken van andere fotorealistisc werkende schilders (bijv. „Tisch”).

Een van de vervreemdende technieken toegepast op de fotorealistische werken bestaat erin dat hij ook krassen in de verf trekt en de verf weer afschraapt, hetgeen later in zijn expressief abstracte werk opnieuw te zien is. Soms gaat de abstrahering zover dat het oorspronkelijke voorbeeld nauwelijks nog te herkennen is. Richter verklaarde dat hij de waardering voor het 'als een automaat' naschilderen van foto's aan het voorbeeld van de Popart kunstenaar Andy Warhol te danken heeft.

 Kapitalistisch realisme

Met de tentoonstelling 'Kapitalistisch realisme' gaven de kunstenaars, waarvan er twee uit de DDR afkomstig waren, een ironisch commentaar op enerzijds de socialistische kunstpraktijk en anderzijds de kapitalistische consumptiemaatschappij, die op dat moment in de Bondsrepubliek Duitsland een realiteit was. In 1968 voerde hij met zijn vriend en studiecollega Günther Uecker in de Kunsthal Baden-Baden een demonstratieve actie waarbij deze kunstenaars het museum 'kraakten' onder het motto van Uecker: "Ook musea kunnen als woning dienen".

richter

Gerhard Richter

Gerhard Richter (Dresden, 9 februari 1932) is een Duits kunstschilder. Hij woont en werkt in Keulen en werd verschillende keren uitgeroepen tot de belangrijkste kunstschilder van het jaar. Samen met Sigmar Polke en Konrad Lueg was hij de grondlegger van het Kapitalistisch realisme