ARTS & CRAFTS/JUGENDSTIL/ART DECO

 

ARTS & CRAFTS

In Engeland ontstond aan het eind van de 19e eeuw de 'Arts and Crafts movement'.

Als reactie op de industriële vervaardiging van voorwerpen.

Deze beweging wilde laten zien dat producten niet door machines maar ambachtelijk gemaakt zoude moeten worden. 

De  "Jugendstil" kwam min of meer voort uit de Arts and Crafts movement.                     

William Morris was de voorvechter van deze ideëen.

In zijn atelier maakte hij met zijn leerlingen ontwerpen op alle gebieden van de toegepaste kunst.

De Jugendstil was een reactie op het Impressionisme.

morris

De De Arts-and-craftsbeweging is een sociale beweging en een kunst- en designstroming uit de laatste helft van de 19e eeuw in Engeland

Door de industrialisatie was volgens William Morris de wereld van eenvoud, schoonheid en ambachtelijkheid, die ze romantisch in de Middeleeuwen projecteerden, vernietigd. .

Ware kunst, zo stelden zij moet zowel nuttig als mooi zijn.

Men ging van de gedachte uit dat vanaf de Renaissance een proces begonnen was waarin kunst en samenleving van elkaar zijn gescheiden raakten, met als resultaat ongelukkige mensen in een lelijke wereld.

Vanwege deze zorg voor de samenleving heeft de beweging vanaf het begin niet alleen geijverd voor mooie en nuttige producten, maar ook (maatschappelijk) voor meer sociale rechtvaardigheid, verbetering van arbeidershuizen en pensioenen voor de ouderen.

Arts and Crafts 1875 tot 1900
• Textielkunst
• Decoratieve functie
• Natuurlijke kleuren
• Gestileerde vormen
• Patroon
• Symmetrisch
Inspiratie uit de middeleeuwen/terug naar het vakmanschap uit de middeleeuwe

Als reactie op allerlei neostijlen (stijlimitatie, kitsch, slordige en machinale uitvoering) ontstond deze stijl in Engeland aan het eind van de negentiende eeuw. Deze kunstenaars wilden een hervorming bewerkstelligen door de producten niet meer door machines te laten maken maar weer over te gaan op ambachtelijke vervaardiging.

Het ideaal was: fraaie, degelijke objecten maken voor de gewone man. Het was niet direct een ontwerp-stijl maar meer een ontwerp-principe. De arts-and-craftsperiode heeft dus geen herkenbare stijlkenmerken.

 

klimt

Jugendstil of art nouveau is een kunststroming die tussen 1890 en 1914 op verschillende plaatsen in Europa populair was.

De jugendstil richtte zich vooral op gebruiksvoorwerpen (glaskunst, plateel( keramiek), sieraden, meubels etc.), de architectuur en de schilderkunst.                                                 De stroming kende een korte maar hevige bloeitijd.

Jugendstil 1890 tot 1910

• Art nouveau
• Vormen uit de natuur (organische vormen)
• Symboliek
• Organische versieringen aan de architectuur (veel gietijzer)
• Ritme en dynamiek, ambachtelijke technieken en traditionele materialen
• Golvende in elkaar overlopende lijnen drukken vitaliteit en continue beweging uit
• Schilderkunst: planten, bloemen, vogels en mensfiguren
Gestileerd ( vereenvoudigd)
• Pastelkleurig
• Organische versierende vormen

• Interieur: gebogen verspringende muurvlakken gietijzerdragende constructies,

   golvende ornamenten

mucha

Aan het eind van de 19de eeuw was er in Europa sprake van een vernieuwing in de kunst. In schilder-, beeldhouwkunst en architectuur maar vooral in de toegepaste vormgeving werd veelvuldig gebruikgemaakt van uitbundige decoratieve ornamenten als planten en vogelmotieven. De kunststroming werd internationaal bekend onder de naam Jugendstil.

 

Jugendstil wordt gekenmerkt door een ornamentatie van asymmetrische en elegante lijnvoering. Zoals bij de "Arts en Craft" beweging wordt ze gezien als een reactie op de eenvormigheid van de massaproductie die het gevolg was van industrialisering.

Door het bewust toepassen van natuurlijke motieven zou de ambachtelijke schoonheid weer tot leven worden geroepen.

Kunstenaars zochten naar een werkwijze die het onderscheid tussen Kunst en Toegepaste Kunst zou opheffen.

Jugendstil (naar het Duitse tijdschrift Jugend, waarin werd opgeroepen tot een vernieuwing in de kunst), kende in verschillende landen dan ook een eigen benaming zoals in Frankrijk art nouveau

In zijn begintijd werd het werk van Klimt niet gewaardeerd door de gevestigde orde, die zijn schilderijen pornografisch vond. Om zich af te zetten tegen de traditionele opvattingen richtte Klimt de Wiener Secession op, de Oostenrijkse variant van de jugendstil

klimt3.jpeg

 

Meer nog dan een neo-impressionist is De Toulouse-Lautrec een voorafspiegeling van het Expressionisme en de Art Nouveau, Jugendstil van de 20ste eeuw. Toulouse-Lautrec tekent meer dan hij veegt met zijn penseel, veeleer dan de toets brengt de lijn vibratie en leven in zijn schilderijen

jantoorop.jpgjan toorop

Slaoliestijl

Deze Nederlandse benaming voor de Jugendstil/Art Nouveau is voortgekomen door een affiche gemaakt door de beeldend kunstenaar Jan Toorop (1858-1928) voor een slaolie merk.

Dat de Jugendstil in Nederland door deze affiche in de volksmond bekend is geworden als de Slaoliestijl, is uiteindelijk wel de beste reclame die het bedrijf zich had kunnen wensen

Art deco was een populaire stijlbeweging van 1920 tot 1939 die een weerslag had op de decoratieve en toegepaste kunst, bij zowel de architectuur, het grafische, industriële en interieurontwerp, als de beeldende kunst en kledingmode

 

De beweging was in zekere zin een mengelmoes van vele verschillende stijl- en kunststromingen uit de eerste decennia van de 20"eeuw.

 

                 

Art deco is meer een verzameling van verschillende stijlen die in ieder geval met elkaar gemeen hebben dat zij alle een reactie waren op de organische ornamentiek van de Jugendstil /Art Nouveau.