Design

Design kan verwijzen naar:

  • industriële vormgeving, productontwikkeling, ontwerp van voorwerpen: industriële vormgeving
  • een ontwerp
  • wetenschappelijk onderzoeksproject
  • Opmaak, hoe de opbouw van een (grafisch) ontwerp er visueel uit ziet.  

Scheiding tussen schone kunsten en toegepaste kunsten

 In de Klassieke oudheid was er geen scheiding tussen 'schone kunsten' en 'toegepaste kunsten'. Het Latijnse woord 'ars' betekent oorspronkelijk 'kunde', 'vaardigheid'; kunst en kunde werden niet onderscheiden. Die scheiding is ook een typisch westers verschijnsel, dat zich pas langzaam, na de middeleeuwen, voltrok. In de middeleeuwen zelf was er geen verschil tussen kunstenaar en ambachtsman. Pas in de renaissance begon een zekere scheiding op te treden tussen de scheppende kunstenaar en de uitvoerende ambachtsman. Dit dient evenwel onmiddellijk genuanceerd te worden, want veel kunstenaars waren ook bij de kunstnijverheid betrokken, waar immers hun ontwerpen werden uitgevoerd. Schilders als Albrecht Dürer, Hans Holbein en Rafaël maakten bijvoorbeeld ontwerpen voor gouden voorwerpen, glasschilderingen, interieurdecoraties en wandtapijten. Het was zelfs zo dat veel kunstenaars in Italië hun basisopleiding in een goudsmidatelier kregen. Ook Dürer startte op die manier als leerling goudsmid bij zijn vader. Stilaan begonnen de kunstenaars zich in de renaissance boven de gilden voor handwerkers te verheffen en streefden eenzelfde status na als die van een dichter of geleerde. Een echt 'hiërarchische scheiding kwam echter pas in de 18e eeuw en vooral de 19e eeuw, wat ook door de opkomst van de fabrieksproductie in de hand werd gewerkt. De al eerder genoemde Ruskin veroordeelde deze ontkoppeling van de toegepaste en schone kunsten in heftige bewoordingen. Wat hem tegenstak in de mechanische productie was de foutloze precisie die bij hem levenloos en geestdodend overkwam. De fabrieksarbeider die dit werk moest doen werd zo van zijn creativiteit en spontaniteit beroofd:

 

"You must either make a tool of the creature, or a man of him. You cannot make both. Men were not intended to work with the accuracy of tools. "

Toegepaste kunst
Toegepaste kunst of kunstnijverheid is esthetische vormgeving van functionele voorwerpen zoals gebouwen, meubels, kleding, drukwerk en dergelijke. In tegenstelling tot de niet-functionele, autonome uitingen van beeldende kunst hebben ontwerpen van toegepaste kunst ook een praktisch nut, een functie

martin baas

TOEGEPASTE VORMGEVING:

Alles wat je in het dagelijks leven tegenkomt heeft een bepaalde vorm, alles is vormgegeven. Er is over nagedacht want ieder product heeft andere eisen. Het moet mooi zijn maar ook handig. Onder toegepaste kunst ook wel gebonden kunst verstaan we alle vormen van artistieke vormgeving behalve de vrije, beeldende kunst zoals de schilder- en beeldhouwkunst. Vormen van toegepaste kunst zijn o.a. industriële vormgeving, design, typografie, edelsmeedkunst, huis- en straatmeubelen. Het begrip kunstnijverheid heeft betrekking tot ambachtskunst, zoals keramiek, edelsmeden, boekbinden en houtbewerken.
Voor de Industriële revolutie die begon in 1750 werden alle voorwerpen met de hand gemaakt. Ze werden gemaakt en ontworpen door dezelfde persoon. Maar met de invoer van de machines werd de productie uithanden genomen van de ontwerper. Er konden nu veel meer producten vervaardigd worden in een hoger tempo dan vroeger.
William Morris wilde de scheiding tussen ontwerper en uitvoerder, tussen kunst en ambacht, die tijdens de revolutie was ontstaan weer terug draaien. Morris streefde naar harmonie en samenhang binnen 1 interieur. De kunstenaars Bauhaus maakt juist gebruik van de technische ontwikkelingen. Maar zij waren het wel met Morris eens op het gebied van de scheiding tussen de ontwerper en de uitvoerder.
Sinds de jaren 80 van de 20ste eeuw zijn de industriële vormgeving en design erg in

joris laarman

bottenstoel

Toegepaste kunst of kunstnijverheid is esthetische vormgeving van functionele voorwerpen zoals gebouwen, meubels, kleding, drukwerk en dergelijke. In tegenstelling tot de niet-functionele, autonome uitingen van beeldende kunst hebben ontwerpen van toegepaste kunst ook een praktisch nut, een functie. In toegepaste kunst worden de principes van design en artistieke esthetica toegepast op alledaagse gebruiksvoorwerpen zoals een theepot, auto, affiche of stoel. Naast esthetiek is ook ergonomie een belangrijke pijler in de waardering van het ontwerp.

Toegepaste kunst wordt ook wel "gebruikskunst" of "decoratieve kunst" genoemd. Een andere, wat verouderde term, is "kunstnijverheid". In de Angelsaksische wereld spreekt men van arts and crafts, in Duitsland en Oostenrijk van Kunstgewerbe. Het woord kunstnijverheid is pas midden 19e eeuw in gebruik geraakt. Ook werd eerder al gesproken van kunstindustrie of nijvere kunsten, maar in Nederland bleef het woord kunstnijverheid het meest gebruikelijke.